Искусство произведенияла джарашыулукъгъа себелик этерге керекдиле

12.10.2017
Просмотры: 3056

Быйыл октябрь айны 12-де Москвада Къутхарыучу Масих Иссаны клисасында, Баш Клиса Советни залында Москва бла бютеу Эресейни Патриархы Кирилл, Орус Православ Клисаны Баш Клиса Совеитини кезюулю кенгешине башчылыкъ этди. Кенгешни аллын ача Орукс Православ Клисаны Башчысы, Баш Клиса Советни членлерине багъышлау сезюн айтды.
Баш Клиса Советни члеенлерин таза джюрекден алгъышлайма.
Биз кенгшешни октябрда бюардырабыз. Бир эки кюн къалады ортада революция болгъан ишлени эсге тюшюрюуге 100 джыллыгъына. Аны бла байламлы бир экисе айтыргъа эмда кесими оюмумдан юлюш этерге излейме.
Джюз джыл мындан алгъа бу кюнледе бизни къаралда революция къатышла баргъандыла. Мао л кезюуде Эресей революциягъа иги дженге башлагъанды- ол заманнга болгъан къатышырыгъы, башчылыкъ киши этезлиги аскерле къатышырыгъы толу ачыкъланнган эди.
1917-чи джылда боолгъан ишлени биз толу ангылайбыз. Ма бюгюн да биз джыйылгъан Къутхарыучу Масих Иссаны клисасы джокъ болгъаны, ол белгили кинохроникада барды- къуралгъан шартланы чачылгъанын 1917-чи джыл октябрь келтирген Алай а бюгюн Къутхарыучу Масих Иссаны клисасы барды. Ол алгъын тюрсюнюча джангыдан
ишленнгенди. Ма бу джангы ишленнген клиса бизге бюгюн артыкъ бек багъалыды. Бизни аллыбызда болгъан адамла этген терсликлерин тюзетиу белгиди.1917- чи джылда болгъан ишлеге багъа бере биз эки джанын да чыкъ керюрге керекбиз. Клисаны атылтылгъаны да аны джангыдан ишленнгени да- ол 20-чы емюрню тарихини бир бетиди, биз аны эки белмей анга бирча багъа берирге керекбиз. Этилген аманлыкъгъа ирият да ашхылыкъ да этерге джарарыкъ тюлдю-алай а, революцион зарауатлыкъ джангыдан болмазча хар затны ангылаб бичерге керекбиз. Алай болса да биз бюгюнгюле биз этилген аманлыкъны онглагъанбыз деген кезден къарайбыз- джангыдан
ишленнген клисада джыйылабыз, тилекле да этебиз. Ма аны ючюн да бу клисада Бютеудуния орус халкъ соболрну ккенгешлери болуб етедиле, аны баш борчу бизни халкъны бирикдириудю.
Ма бу къабыргъала болгъанды джарашыулукъ, бирикмеклик керекни магъаналыгъын айтханыбыз. Джарашыулукъ бла биригиуню юсюнден барлыкъды, етген тарихге да къарай бизни бюгюн кенгешибиз. Тарихге тюз багъа берирге мадар бармыды? Ол бек къыйын сорууду. 
Алдауукъ затланы , терс идеологияны джалгъаргъа – тарих бек таб джерди. Тарих бла кюреше бир бош затны юсюнде терс джолгъа кириб кетерге боллукъду. Алай а тюзлюкню сюрген адамгъа ол джалгъау затла тыйгъыч эталмайдыла. Къалай болургъа керекди да? Керти болгъан тарих ишле бла айыбсыз ишлерге керекди. . Артыкъсыз етюрюклени, джалгъан да затланы къошмай, ала къуру джалгъан затла болуб къалмай талай адамланы джюреклерине джара салыргъа боллукъдула, ма алай болгъанды кеб болмай чыкъгъан белгили кинону кергюзгенлеринде. 20-чы емюрде болгъан ачы ишле – къауумланы джюрек джараларын сотур этмегендиле. Аджалсыз елтюрюлген патчах юйдеги, дин ючюн джан берген новомученикле бла тобачыла, талай минг адаим елген, къурутулгъан дин хазна, акъылманланы къралдан къыстау… Ай медет, тарихни ол ачы бетлери бла саудюгерлик этерге да артха турмайдыла, суратлау джаны бла артха
къалмайдыла.Суратчы кесини оюмун кергюзюрге эркинди. Алай а суратлау оюм бла етюрюк ала экиси да башха затладыла. Суратлау оюм драматургия юлгюдю, ол кесича къарагъанны керти болгъан тарих ишлеге эсин иги белдюртеди. Етюрюк а –ол драматургиягъа келмейди. Етюрюк тарихде болгъан керти затланы алджашдырады, иш этиб адамланы акъылларын терсине бурады. Етюрюк болгъан, бизни миллетни къатышхлагъа батдыргъан пропаганданы тамалында. Аны ючюнмю боолду Александр Исаевич Солженицынны « тюзлюк бла джашайыкъ» деб саулай къралгъа чакъырыу этгени, ол бизни эм алгъа уа бизни суратлау интелигенциябызны сезимлерин учундургъаны? «Тарих бир затха да юретмейди, къуру дерсни билмегенинг ючюн айыбыха джолукъдурады»-ала Василий Осипович Ключевскийни сезлеридиле. Ол олгъан джангылычланы къайтармазча 20-чы емюрню къайсы дерслерин билирге керекбиз? Мени бе к ышанырым келеди, етген заманлада болгъан ишлени эсгергенибиз- аны бла бирге искусство произведения дараджада да- бир-биринге кир къуймай къаугъалыкъны, къаршчлыкъны орнуна бизни бирикдирирге болушлукъ этерге керекди. Биз барыбызда ийманы болгъан да болмагъан да, суратчы, суратчы болмагъан да консерваторла бла либералла да – бир къралда джашаргъа аны бирлигин сакъларгъа чакъырылгъанбыз. Хар бир Дин къуллукъда биз бирлик болсун деб тилек этгенлей турабыз. Аны тышында да биз , 20-чы емюрде Эресейни къатышдыргъан ачы ишлени эсде тута ,граждан бирикмеклик болсун, халкъланы арасында джарашыулукъ болсун деб тилекле этерге керекбиз.
Сау болугъуз тынгылагъаныгъызда.
Москва бла бютеу Эресейни Патриархыны пресс-къуллугъу.

3056